Tak, jak w każdym przedszkolu Montessori, w Artystycznym Kąciku mamy grupy mieszane wiekowo. Wyjątkiem jest Grupa Pomarańczowa, czyli Zerówka (dlaczego tak jest, wyjaśnia obszernie wywiad „Zerówka w szkole czy w przedszkolu? Co jest lepsze dla dziecka?”).
W pozostałych grupach na co dzień wspólnie pracują i bawią się dzieci w wieku od 2,5 do 5,5 lat. Dlaczego tak jest? Jakie korzyści przynosi taka sytuacja?
Grupa mieszana wiekowo w przedszkolu Montessori – sprawdź jej zalety!
Aby odpowiedzieć na te pytania, zastanówmy się najpierw, dlaczego w tradycyjnym przedszkolu czy szkole występuje podział dzieci ze względu na rok urodzenia. Przede wszystkim, taki podział pomaga nauczycielowi, który „wykłada” temat zgodny z przewidzianym programem. Zakłada się, że dzieci z danego rocznika muszą zdobyć konkretną wiedzę z konkretnego zagadnienia w wyznaczonym momencie. Ponieważ każde z dzieci w danej grupie czy klasie wysłuchało tego samego „wykładu”, można od każdego z nich oczekiwać podobnej wiedzy np. na sprawdzianie. Taki system zakłada również, że np. pięciolatki są gotowe na to, żeby poznać zwyczaje zwierząt, podczas gdy trzylatki powinny uczyć się nazw kolorów.
Od razu nasuwają się pewne zastrzeżenia. Podział dzieci na roczniki wprowadza porządek organizacyjny, ale różnice rozwojowe dzieci urodzonych np. w styczniu i w grudniu tego samego roku, są często ogromne, nie wspominając o indywidualnych predyspozycjach i tempie rozwoju każdego dziecka. Gdy zestawimy dzieci w jednym (przynajmniej rocznikowo) wieku i wymagamy od nich tego samego, w naturalny sposób rodzi się rywalizacja i pokusa porównywania się z innymi. Podział taki sugeruje też pewne poziomy wśród dzieci, a więc sześciolatek jest wyżej w hierarchii przedszkolnej, niż np. czterolatek.
Grupa mieszana wiekowo w przedszkolu Montessori
Pedagogika Montessori oparta jest na indywidualnym podejściu do dziecka, umożliwia własną drogę rozwoju każdego z nich, a więc respektuje i akceptuje różnice w predyspozycjach oraz tempie przyswajania wiadomości każdego dziecka. Nauczyciel Montessori nie ma problemu z tym, że każdy przedszkolak pracuje nad czymś innym w tym samym czasie, ponieważ pełni on rolę obserwatora, doradcy, przewodnika, a nie wykładowcy.
Z drugiej strony, Maria Montessori postulowała wychowanie naturalne: model dzieci w różnym wieku w jednej grupie przypomina np. wychowanie w domu rodzinnym czy w jednej wiosce, na jednym podwórku. W naturalnym środowisku, jakim jest choćby rodzina wiadomo, że każda osoba jest na innym etapie rozwoju, co innego potrafi, w czym innym jest dobra. Dlatego można poprosić o pomoc tego, kto już umie np. zawiązać buty czy przeczytać książkę, zaproponować granie w piłkę temu, kto się tym interesuje, liczyć na pewną dozę dojrzałości w rozwiązywaniu konfliktów u dzieci starszych, a spodziewać się „tarzania po ziemi” ze strony dwulatka.
Podobnie jest w grupach w naszym przedszkolu. Dziecko niezależnie od wieku pracuje samodzielnie lub z kolegą nad zagadnieniem, które je aktualnie interesuje. Nie potrzebuje porównywać się z innymi. Doświadcza tego, że pewne umiejętności już ma, a inne zdobywa. Nauczyciel poproszony np. o prezentację danej pomocy Montessori, może w sposób naturalny wskazać starsze dziecko, które opanowało już tę umiejętność. W tej sytuacji starsze dziecko czuje się specjalistą, a młodsze widzi, że ono samo może także służyć pomocą innym w tym, co już umie. Z poznaniem jakiegoś zagadnienia nie trzeba też czekać na odpowiedni wiek. W przedszkolu Montessori trzylatek może poznawać litery, jeśli go to interesuje i nikomu nie przeszkadza to, że zwykle zajmują się tym starsze dzieci. (Nota bene nasze obserwacje wskazują, że największe zainteresowanie pisaniem i czytaniem przypada na okolice czwartego roku życia).
Obcowanie na co dzień z dziećmi różnymi wiekowo sprzyja rozwojowi umiejętności społecznych. Obserwacja starszych przedszkolaków, które już znają codzienne zasady związane z pracą własną, pobytem na podwórku czy spożywaniem posiłków, pomaga młodszym w ich przyswojeniu. Brak wymuszonej rywalizacji w zdobywaniu nowych umiejętności wprowadza spokojną atmosferę pracy. Nie ma również hierarchii związanej z wiekiem, a więc pozycja społeczna 2,5-latka nie jest niższa, niż pięciolatka. Może być za to związana z umiejętnościami interpersonalnymi, czy przyjaznym traktowaniem innych przez dane dziecko. Poprzez życie z często dużo młodszymi dziećmi w grupie, rozwijają się u starszych takie cechy, jak opiekuńczość, wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka, chęć niesienia pomocy. Pomaga w tym też osobiste doświadczenie serdecznego kontaktu ze „starszakami”, gdy było się „maluszkiem”.
Na koniec anegdota z naszego „przedszkolnego podwórka”:
Jakiś czas temu do jednej z grup dołączył „starszak” wychowany w tradycyjnym przedszkolu. Na samym początku próbował zdobyć pozycję wśród starszych chłopaków poprzez wyśmiewanie i pokazanie swojej wyższości maluchom. Pewnie taki sposób postępowania był popularny i dobrze widziany wśród dawnych kolegów. U nas jednak spotkał się on ze zdziwieniem i wyraźnym sprzeciwem dzieci, właśnie tych starszych. Stanęli oni od razu w obronie młodszych kolegów, a wspomniany „nowy” musiał zweryfikować swoją metodę zdobywania popularności.
OBSERWUJ NASZ INSTAGRAM
Znajdziesz tu mnóstwo pomysłów na aktywności i pomoce Montessori,
które można wykonać samodzielnie w domu lub w przedszkolu:
Przeczytaj również:
>> Ostre nożyczki, noże i igły w rękach dzieci
>>„Nudzę się w przedszkolu”, czyli co dziecko tak naprawdę chce nam powiedzieć?
Add Comment